ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ እምነት ድሆችን ከመውደድ በፍጹም መለየት የለበትም አሉ።

የዚህ ዝግጅት አቅራቢ መብራርቱ ኃ/ጊዮርጊስ-ቫቲካን

የርዕሠ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ አሥራ አራተኛው የመጀመሪያው ሐዋርያዊ ማሳሰቢያ የክርስቶስ ፍቅር የሚያጠቃልለው ለድሆች ፍቅር በማሳየት፣ ለታመሙ እንክብካቤን በማድረግ፣ ባርነትን በመቃወም፣ መገለል እና ጥቃት የሚደርስባቸውን ሴቶች መከላከል፣ ለሁሉም ትምህርት ተደራሽ በማድረግ፣ ስደተኞችን በመርዳት፣ የበጎ አድራጎት ልገሳ ማቀላጠፍ እና እኩልነት እንዲሰፍን መሟገትን ከሌሎች እሴቶች ጋር አቀናጅቶ መሥራትን ይጠይቃል ብለዋል።

በላቲን ቋንቋ "ዲሌክሲ ቴ| (“ወደድኳችሁ) ፣ ከራእይ 3፡9) የሚለው ቃል በ121 ቁጥር በተሰጣቸው አንቀጾች ውስጥ በአምስት ምዕራፎች ውስጥ ተሰራጭተዋል፣ እና በቀጥታ ከእግዚአብሄር ልጅ ወንጌል የተገኘ ነው፣ እሱም ቃል የነበረ ነገር ግን ሥጋ ለብሶ ወደ ዓለማችን በመግባቱ ለእኛ ሲል ድሀ ሆነ። በተመሳሳይ ጊዜ፣ የቤተክርስቲያኗን ማህበራዊ ትምህርት፣ በተለይም ያለፉት 150 ዓመታት፣ ድሆችን በሚመለከት “የተረጋገጠ ጠቃሚ ትምህርቶች ተቀማጭ ሐብት” በማለት ይደግፈዋል።

የቀድሞዎቹን ፈለግ በመከተል

በዚህ ሰነድ፣ እ.አ.አ በጥቅምት 4/2025 ዓ.ም የአዚዚው የቅዱስ ፍራንችስኮስ አመታዊ በዓል በተከበረበት ወቅት ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ ከቀደምቶቹ የቤተክርስቲያን መሪዎች፣ ቅዱስ ዮሐንስ 23ኛን ጨምሮ፣ በላቲን ቋንቋ "ማተር እና ማጅስትራ" (እናት እና አስተማሪ) በሚል አርዕስት ይፋ ባደረጉት ሐዋርያዊ ማሳሰቢያ፣ የበለጸጉ አገሮች በረሃብ እና በከፋ ድህነት ለተጨቆኑ አገራት ደንታ ቢስ ሆነው እንዲቆዩ በተቀመጠው መንገድ ላይ አጥብቀው ይገኛሉ  በማለት መተቸታቸው ተገልጿል (አንቀጽ 83)።

ቅዱስ ጳውሎስ ስድስተኛ በላቲን ቋንቋ  "Popuulorum progressio" (የሕዝቦች እድገት) ከተሰኘው ሐዋርያዊ ማሳሰቢያ ጋር በሚስማማ መልኩ የራሳቸውን ድምጽ ያስተጋቡ ሲሆን በተባበሩት መንግስታት ድርጅት እንደ "የድሆች ተሟጋች"፣ እንደ ቅዱስ ዮሐንስ ጳውሎስ ዳግማዊ፣ የቤተክርስቲያኗን “ለድሆች ተመራጭ ምርጫ” ትምህርታዊ መሠረቶችን ያጠናከረ ሐዋርያዊ ማሳሰቢያ እንደሆነም ተገልጿል።

በቅርቡ፣ በነዲክቶስ 16ኛ በላቲን ቋንቋ "ካሪታትስ ኢን ቬሪታቴ" (በእውነት የሚደረግ ልግሥና) በተሰኘ አርዕስት ይፋ ባደርጉት ሐዋርያዊ ማሳሰቢያ ውስጥ በሶስተኛው ሺህ ዓመት ቀውሶች ላይ የበለጠ ጉልህ የሆነ ፖለቲካዊ አስተያየት አቅርበዋል፣ የቀድሞ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ ከጵጵስና ዘመናቸው ዋና መሪ ሃሳቦች መካከል አንዱ ለድሆች እንክብካቤ እና ከድሆች ጋር መተባበር አስፈላጊ መሆኑን በተደጋጋሚ መግለጻቸው ይታወሳል።

በቀድሞ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ የተጀመረ፣ በጳጳስ ሊዮ የተጠናቀቀ

ልክ እንደ በቀድሞ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ፣ የቤኔዲክቶስ 16ኛን ሥራ በላቲን ቋንቋ "ሉመን ፊዴይ" (የእምነት ብርሃን) የተሰኘው ጳጳሳዊ መልእክት እንዳጠናቀቀ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ አሥራ አራተኛም የቅርቡን የቀድሞ መሪ ጽሑፍ በዋቢነት ተጠቅመዋል። በላቲን ቋንቋ "ዲሌክሲ ኖስ" (እርሱ ወደደን) በሚል አርዕስት የቀድሞ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ ይፋ ያደረጉት የመጨረሻ ጳጳሳዊ መልእክት - "ዲሌክሲት ኖስ"፣ በኢየሱስ ቅዱስ ልብ ላይ - በእግዚአብሔር ፍቅር እና ለድሆች ባለው ፍቅር መካከል ያለውን "የቅርብ ግንኙነት" በማጉላት ትምህርት ላይ ይገነባል። ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ “በድሆች ውስጥ” በማለት ጽፈዋል፣ እግዚአብሔር “ከእኛ ጋር መነጋገሩን ይቀጥላል” (አንቀጽ 5) ሲሉ ገልጸዋል።

በላቲን አሜሪካ አውድ ውስጥ የተነሳውን “የተመረጠ አማራጭ… ለድሆች” የሚለውን ጭብጥ ቅዱስ አባታችን ያስታውሳሉ። ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ ይህ "ምርጫ' ለሌሎች ቡድኖች መገለልን ወይም መድልኦን ፈጽሞ አያመለክትም" ይልቁንም "ለሁሉም የሰው ልጆች ድህነት እና ድካም በርኅራኄ የሚገፋፋውን የእግዚአብሔርን ድርጊት" (አንቀጽ 16) አጽንዖት ሰጥተው ገልጸዋል።

"በድሆች በቆሰሉት ፊቶች ላይ፣ የንጹሃንን ስቃይ እና የክርስቶስን ስቃይ እናያለን" ( አንቀጽ 9)።

የድህነት 'ገጽታ'

የርዕሠ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ ማሳሰቢያ ብዙ “የድሆች እና የድህነት ፊት”ን በሚመለከት ትንተና ውስጥ በርካታ ነጥቦችን ያቀርባሉ፣ “የድሆች እና የድህነት ፊት”፣ “ቁሳዊ መተዳደሪያ የሌላቸው ድህነት” ወይም “በማኅበረሰብ የተገለሉ እና ለክብራቸው እና ለችሎታዎቻቸው ድምጽ ለመስጠት የሚያስችል መንገድ የሌላቸው” (አንቀጽ 9) ጨምሮ።

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ ደግሞ የሥነ ምግባር፣ የመንፈሳዊ እና የባህል ድህነት መኖሩን ይጠቅሳሉ። "መብት የሌላቸው፣ ቦታ የሌላቸው፣ ነፃነት የሌላቸው" (አንቀጽ 9) ድህነት ነው ብለው ያቀርባሉ።

አለእኩልነት እና አዲስ የድህነት ዓይነቶች

ከዚህ እውነታ ጋር ሲጋፈጡ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ ምንም እንኳን “ምንም እንኳን ከቅርብ አሥርተ ዓመታት ወዲህ ለድሆች ያለው ቁርጠኝነት እና የድህነትን ማህበራዊ እና መዋቅራዊ መንስኤዎችን ለማስወገድ ትልቅ ጠቀሜታ ቢኖረውም… በቂ አይደለም” (አንቀጽ 10) ብለዋል።

አዲስ፣ አንዳንዴም “ስውር እና አደገኛ” የድህነት ዓይነቶች እየተከሰቱ እንደሚገኙ የገለጹት ቅዱስነታቸው ለጥቂቶች ሀብትን የሚጨምሩትን፣ ነገር ግን የኢኮኖሚ አለመመጣጠንን የሚጨምሩ ኢኮኖሚያዊ “ደንቦችን” ይወቅሳል (አንቀጽ 10፣ 13)።

"የኢኮኖሚ አለመመጣጠን" የማህበራዊ ችግሮች መንስኤ እንደሆነ ጨምሬ ልገልጽ እችላለሁ" ( አንቀጽ 94)።

"የሚያጠፋ የኢኮኖሚ አምባገነንነት"

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ "የዘመናዊው ዓለም ድህነትን ቀንሷል የሚለው አባባል ድህነትን ካለፉት ጊዜያት ጋር በማይመሳሰሉ መመዘኛዎች በመለካት ነው" ሲሉ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ ጽፈዋል። ከዚህ አንፃር "የተባበሩት መንግስታት ድህነትን ለማጥፋት ከሚሊኒየሙ ግቦች ውስጥ አንዱ" (አንቀጽ 13፣ 10) የሚለውን እውነታ በደስታ ይቀበላሉ።

ነገር ግን፣ ብዙ የሚቀረው ነገር አለ፣ በተለይም “የኢኮኖሚ አምባገነንነት ገዳይነት” እየሰፋ ባለበት በዚህ ዘመን፤ ኢኮኖሚውን የሚገድል አምባገነንነት ሰፍኗል፤ የጥቂቶች ሀብት "በብዛት" እያደገ ሲሄድ በሀብታሞች እና በድሆች መካከል ያለው ልዩነት ይጨምራል፥ እና "የገበያ ቦታን ፍፁም ራስን በራስ የማስተዳደር እና የገንዘብ ግምትን የሚከላከሉ አስተሳሰቦች" (አንቀጽ 92) አሁንም ተስፋፍተዋል።

የሊቃውንት ‘የመጣል ባህል’፣ የገበያ ነፃነት እና የሐዋርያዊ እንክብካቤ

ይህ ሁሉ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ እንደሚሉት፣ ተጠቅሞ “የመወርወር ባህል”፣ አንዳንዴም “በደንብ የተደበቀ”፣ “በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎች በረሃብ እንዲሞቱ ወይም ለሰው ልጆች ተስማሚ ባልሆኑ ሁኔታዎች እዲኖሩ በግዴለሽነት ይታገሣል” (አንቀጽ 96፣ 11)።

ቅዱስ አባታችን አክለው እንደገለጹት የነፃ ገበያ ኢኮኖሚ የድህነት ችግርን በራስ-ሰር ይፈታል የሚለውን አባባል ለመደገፍ ጥቅም ላይ የዋለውን “ሐሰተኛ ሳይንሳዊ መረጃ” እንዲሁም “በድህነት ላይ ጊዜ ከማጥፋት ይልቅ ለድሆች ጊዜ ከማጥፋት ይልቅ ድሆችን መንከባከብ የተሻለ ይሆናል” የሚለውን ሐሳብ በመጥቀስ “የነጻ ገበያ ኢኮኖሚ የድህነትን ችግር በራሱ ይፈታዋል” የሚለውን ሃሳብ አውግዘዋል።

"በእርግጥም "በተግባር ሰብአዊ መብቶች ለሁሉም እኩል እንዳልሆኑ በተደጋጋሚ ግልጽ ይሆናል" ( አንቀጽ 94)።

የአስተሳሰብ ለውጥ

ርዕሠ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ ስለዚህ “ከምቾት ኑሮ ከሚመነጨው የደስታ ቅዠት ነፃ የሚያወጣን “የአእምሮ ለውጥ” እንዲኖረን ጥሪ አቅርበዋል።

"የእያንዳንዱ ሰው ሰብዓዊ ክብር መከበር ያለበት ነገ ሳይሆን ዛሬ ነው" (አንቀጽ 92)።

በእያንዳንዱ በራችንን በምያንኳኳ ስደተኛ ውስጥ ሆኖ በራችንን የሚያንኳኳው ክርስቶስ ራሱ ነው።

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ እ.አ.አ በ2015 ዓ.ም የአውሮጳውያን የስደተኞች ቀውስ ምልክት የሆነው የሶሪያዊው ልጅ አለን ኩርዲ ምስል በባህር ዳርቻ ላይ በፎቶ ግራፍ በማሳየት ለስደት ጭብጥ ሰፊ ቦታ ሰጥቷል። “እንደ አለመታደል ሆኖ፣ ከአንዳንድ ጊዜያዊ ጩኸቶች ውጪ፣ ተመሳሳይ ክስተቶች ከጊዜ ወደ ጊዜ አግባብነት የሌላቸው እና እንደ ህዳግ የዜና ዘገባዎች እየታዩ ነው” ሲሉ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ በሐዋርያዊ ማሳሰቢያቸው ውስጥ ገልጸዋል (አንቀጽ 11)።

በተመሳሳይ ጊዜ፣ መሬቶቻቸውን ጥለው ለመውጣት የተገደዱትን፣ በስደተኞች መቀበያ ማዕከላት፣ በድንበር አከባቢዎች፣ እና በካሪታስ ኢንተርናሽናልስ እና በሌሎች ተቋማት (አንቀጽ 75) ጥረቶች ላይ ለታዩት የቤተክርስቲያኗ የዘመናት የቆየ ስራን ያስታውሳሉ።

"ቤተ ክርስቲያን እንደ እናት የሚሄዱትን ታጅባለች። የዓለም ዛቻ ባየለበት በአሁኑ ወቅት ቤተ ክርስቲያን ልጆቿን ታያለች፣ ግንብ በተሠራበት፣ ድልድይ ትሠራለች፣ የወንጌል አዋጅ ማወጇ የሚታመነው ወደ ቅርበት እና የእንኳን ደህና መጣችሁ ምልክት ሲተረጎም ብቻ እንደሆነ ታውቃለች። እናም በተገለሉ ስደተኞች ሁሉ የማኅበረሰቡን በር የሚያንኳኳው ክርስቶስ ራሱ እንደሆነ ታውቃለች"( አንቀጽ 75)።

ስደትን በተመለከተ የቀድሞ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ የፍራንችስኮስ ታዋቂ "አራት ግሦች" ተጠቅመዋል። "በደስታ መቀበል፣ መጠበቅ፣ ማስተዋወቅ እና ማዋሀድ" የሚሉትን ግሦች በድጋሚ ያስተጋቡ ሲሆን እንዲሁም ድሆችን "የእኛ ርኅራኄ የምያስፈልጋቸው ሰዎች ብቻ ሳይኑ ነገር ግን የወንጌል አስተማሪዎቻችን" (አንቀጽ 79) በማለት የተናገሩትን የቀድሞ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስ አባባል ተጥቅመዋል።

"ድሆችን ማገልገል 'ከላይ' የሚደረግ ምልክት አይደለም፣ ነገር ግን በእኩልነት መካከል የሚደረግ መገናኘት፣ ክርስቶስ የሚገለጥበት እና የሚወደድበት ነው… ስለዚህ፣ ቤተክርስቲያን ድሆችን ለመንከባከብ ጎንበስ ስትል፣ ከፍተኛ ቦታዋን መልሳ ታገኛለች"(አንቀጽ 79)።

ሴቶች፣ የጥቃት ሰለባዎች እና መገለሎች

ቅዱስ አባታችንም እንዲሁ “በምግብና በውኃ እጦት” በየቀኑ የሚሞቱትን ስፍር ቁጥር የሌላቸውን ሰዎች በማስታወስ አሁን ያለውን ሁኔታ ይመለከታሉ ( አንቀጽ12)።

በተመሳሳይ የቀድሞ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስን (አንቀጽ12) በመጥቀስ እነዚያን ሴቶች፣ “ድርብ ድሆች… መገለል፣ እንግልት እና ብጥብጥ ሁኔታዎችን የሚታገሱትን መርሳት የለብንም ምክንያቱም መብቶቻቸውን ማስጠበቅ የማይችሉ በመሆናቸው” ብለዋል።

"ድህነት አጋጣሚ አይደለም"

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ አሥራ አራተኛ ስለ ድህነት መንስኤዎች ጥልቅ አስተያየት ይሰጣሉ፣ "ድህነት አጋጣሚ አይደሉም ወይም የጭፍን እና የጭካኔ እጣ ፈንታ አይደለም። እንዲሁም ለአብዛኛዎቹ ድህነት ምርጫ አይደለም" ብለዋል። “ሆኖም፣ አሁንም ይህንን የይገባኛል ጥያቄ ለማቅረብ የሚገምቱ አሉ፣ በዚህም የራሳቸውን ዓይነ ስውርነት እና ጭካኔ ያሳያሉ” (አንቀጽ 14) ሲሉ ጽፈዋል።

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ፣ “ከድሆች መካከል መሥራት የማይፈልጉም እንዳሉ፣ ምናልባትም ሕይወታቸውን ሙሉ የሠሩ፣ በድህነት የሞቱ የቀድሞ አባቶቻቸው” እንዳሉ በመገንዘብ፣ “ብዙ ሌሎች ወንዶችና ሴቶች ግን ከንጋት እስከ ማታ ድረስ የሚሠሩ፣ ምናልባትም ፍርፋሪ ወይም የመሳሰሉትን እየሰበሰቡ፣ ምንም እንኳን ጥረታቸው ሕይወታቸውን ፈጽሞ እንዳያሻሽሉ እንደሚያደርጋቸው” (አንቀጽ 14) ጠቁመዋል።

በላቲን ቋንቋ ከ"ዲሌክሲ ቴ" (ወደድኳችሁ) ዋና ዋና ነጥቦች በአንዱ ላይ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ በማተኮር፣ “አብዛኞቹ ድሆች እንደዚህ ያሉ ናቸው ምክንያቱም በሌላ መንገድ ‘የሚገባቸው’ አይደሉም፣ ይህም የተሳካላቸውን ብቻ ‘የሚገባቸው’ አድርጎ በሚመለከተው ልዩ "የሜሪቶክራሲ" የይገባቸዋል አመለካከት እንደተጠበቀ ነው” (አንቀጽ 14) ማለት እንደማይቻል አበክረው ተናግረዋል።

ርዕዮተ ዓለም እና የፖለቲካ አቅጣጫዎች

አንዳንድ ጊዜ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ እንዳሉት፣ ክርስቲያኖች ራሳቸው “በዓለማዊ ርዕዮተ ዓለም ወይም ፖለቲካዊ እና ኢኮኖሚያዊ አቀራረቦች ወደ አጠቃላይ መግለጫዎች እና የተሳሳተ ድምዳሜዎች” (አንቀጽ 15) በተቀረጹ አመለካከቶች ለመሸነፍ ይፈቅዳሉ ብለዋል።

"የእኛ ተግባር መጸለይ እና ጤናማ ትምህርት ማስተማር ነው የሚሉ ሰዎች አሉ። ይህንን ሃይማኖታዊ ገጽታ ከዋና ልማት በመለየት እነርሱን መንከባከብ የመንግስት ስራ እንደሆነ ወይም እንዲሰሩ ማስተማር ብቻ ነው እንጂ ከድህነታቸው እንዲወጡ የማድረግ ግዴታ የለብንም"  (አንቀጽ114) የሚሉ አመለካከቶች እንደምታዩም አክለው ገልጸዋል።

"እኛ ክርስቲያኖች ምጽዋትን መስጠት መተው የለብንም ። በተለያዩ መንገዶች ሊከናወን ይችላል ፣ እና የበለጠ ውጤታማ ፣ ግን አሁንም መደረግ አለበት ። ሁልጊዜ ቢያንስ አንድ ነገር ከምንም ነገር ይልቅ ማድረግ የተሻለ ነው ። ምንም ይሁን ምን ፣ ምጽዋት የደነደነ ልባችንን ይነካዋል እንዲሁም ያለሰልሳል። የዓለምን ድህነት ችግር አይፈታውም ፣ ግን አሁንም ቢሆን በትጋት በማህበራዊ ጉዳዮች ውስጥ መሳተፍ አለብን። የድሆችን መከራ ሥጋ በመንካት”  አለብን ሲሉ ጽፈዋል (አንቀጽ119)።

በክርስቲያኖች ላይ የምታየው ግድየለሽነት ምልክት

በዚሁ መስመር ላይ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ “አንዳንድ ጊዜ፣ ለኅብረተሰቡ የጋራ ጥቅም ብዙም ፍላጎት የሌላቸው ወይም ምንም ፍላጎት የማያሳዩ ክርስቲያናዊ እንቅስቃሴዎች ወይም ቡድኖች እንደተፈጠሩ እና በተለይም በጣም ተጋላጭ እና የተጎዱ አባላቱን ጥበቃ እና እድገት” አስተዋጾ የማያደርጉ እንዳሉ (አንቀጽ 112) አምነዋል።

እንደገና የቀድሞ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ፍራንችስኮስን በመጥቀስ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ “ማንኛውም የቤተ ክርስቲያን ማኅበረሰብ” “ድሆችን በክብር እንዲኖሩ ለመርዳት እና ለሁሉም ለማዳረስ” ካልተባበረ “ስለ ማህበራዊ ጉዳዮች ወይም መንግስታትን ሊተች ቢችልም የማፍረስ አደጋን ሊፈጥር ይችላል ብለዋል።

"በእምነታችን እና በድሆች መካከል የማይነጣጠል ትስስር እንዳለ ቃላቶችን ሳንጠራጠር መግለፅ አለብን" (አንቀጽ 36)።

የቅዱሳን፣ ብፁዓን እና ሃይማኖታዊ ሥርዓቶች ምስክርነት

ከዚህ የግዴለሽነት አመለካከት በተቃራኒ፣ ባለፉት መቶ ዘመናት፣ “ለድሆች የምትሆን ቤተክርስቲያን” (አንቀጽ110) ምስልን ያካተቱ ቅዱሳን፣ ብፁዓን እና ሚስዮናውያን፣ ከአዚዚው ቅዱስ ፍራንችስኮስ እና የሥጋ ደዌ በሽተኞችን ለማቀፍ ባሳዩት መግለጫ (አንቀጽ 7)፣ በህንድ ውስጥ ካሉት “ዓለም አቀፋዊ የበጎ አድራጎት ተምሳሌት” ለሆኑት እማሆይ ቴሬዛ፣ በሕንድ ውስጥ ካሉት “የድሆች ጸሎት” ጋር ተነጻጽረዋል (አንቀጽ 77)።

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ በተጨማሪም ላውረንስ፣ ጀስቲን፣ አምብሮስ እና ጆን ክሪሶስተም ጨምሮ የቅዱሳንን ምስክርነት ያስታውሳሉ። እንዲሁም ቅዱስ አውግስጢኖስ፣ “እግዚአብሔርን እወዳለሁ የሚልና ለችግረኛ የማይራራ ሰው እርሱ ውሸታም ነው” ያለው፣ 1ኛ ዮሐንስ 4፡20 (አንቀጽ 45) ጠቅሰዋል።

የመማር መብት

በአውሮፓ ውስጥ የመጀመሪያውን ነፃ የሕዝብ ትምህርት ቤት (አንቀጽ 69) የመሰረተውን የቅዱስ ጆሴፍ ካላሳንዝ ምሳሌ በመመልከት ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ ድሆችን ማስተማር አስፈላጊ መሆኑን አጽንኦት ሰጥተው በሐዋርያዊ ማሳሰቢያቸው ውስጥ የገለጹ ሲሆን ይህም "ውዴታ ብቻ ሳይሆን ግዴታ ጭምር ነው" (አንቀጽ 72)።

"ልጆች ለሰብአዊ ክብር እውቅና እንደ መሰረታዊ መስፈርት እውቀት የማግኘት መብት አላቸው" (አንቀጽ 72)።

የሕዝባዊ እንቅስቃሴዎች ጥረቶች

በሐዋርያዊ ማሳሰቢያቸው ውስጥ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ በሕዝባዊ ንቅናቄዎች "በገንዘብ ግዛት ላይ ከሚያስከትላቸው ጎጂ ውጤቶች" (አንቀጽ 81) ጋር የሚደረገውን ትግል በመጥቀስ ብዙውን ጊዜ በመሪዎች መሪነት "በጥርጣሬ የሚታዩ አልፎ ተርፎም ስደት ይደርስባቸዋል" (አንቀጽ 80)።

ድምጻችንን የማሰማት ግዴታ

በሰነዱ የመጨረሻ ገፆች ላይ፣ ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ አሥራ አራተኛ የእግዚአብሔር ህዝብ አባል ሁሉ “እንዲህ ያሉ መዋቅራዊ ጉዳዮችን ለመጠቆም እና ለማውገዝ፣ ሞኝነት ወይም ጅልነት መምሰል ዋጋ ቢያስከፍልም” (አንቀጽ 97) በተለያዩ መንገዶች ቢሆንም ድምጻቸውን እንዲያሰሙ ያላቸውን ግዴታ ያሳስባሉ።

"ፍትሃዊ ያልሆኑ አወቃቀሮችን በበጎ ሃይል፣ አስተሳሰቦችን በመቀየር ነገር ግን በሳይንስና በቴክኖሎጂ በመታገዝ ለህብረተሰብ ለውጥ ውጤታማ ፖሊሲዎችን በማዘጋጀት መሥራት ያስፈልጋል" (አንቀጽ 97)።

በቤተክርስቲያን እምብርት ያሉ ድሆች

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ “ሁላችንም ‘በድሆች እንድንሰብክ ራሳችንን ማዘጋጀት’ እንዳለብን ግልጽ ነው” (አንቀጽ 102) ብለዋል።

"ማንም ክርስቲያን ድሆችን እንደ ማህበረሰብ ችግር አድርጎ ሊቆጥር አይችልም" ሲሉ አጥብቆ ተናግሯል። ይልቁንም "የእኛ 'ቤተሰብ' አካል ናቸው። "ከእኛ አንዱ" ናቸው። እናም፣ “ከድሆች ጋር ያለን ግንኙነት” “ወደ ሌላ የቤተክርስቲያን እንቅስቃሴ ወይም ተግባር ሊቀንስ አይችልም” (አንቀጽ 104) ሲሉ ጽፈዋል።

"ድሆች በቤተክርስቲያኑ ልብ ውስጥ ናቸው" (አንቀጽ 111)።