Papa Leo XIV kwa COP30:“Ukitaka kukuza amani,linda uumbaji”
Na Angella Rwezaula – Vatican.
Baba Mtakatifu Leo XIV alituma Ujumbe wake kwa wakuu wa nchi na serikali waliokusanyika siku hizi huko Belém, katikati ya Amazonia nchini Brazil katika Mkutano wa 30 wa Nchi Wanachama wa Mkataba wa Mfumo wa Umoja wa Mataifa kuhusu Mabadiliko ya Tabianchi, na ambapo Vatican pia inashiriki na ujumbe wa watu kumi, ukiongozwa na Katibu Mkuu wa Vatican Kardinali Pietro Parolin, mkutano utakaohitimishwa tarehe 21 Novemba 2025. Ni katika muktadha huo ambapo Kardinali Parolin alisoma ujumbe wa Papa, akinza kusema “Kwa niaba ya Papa Leo XIV, ninatoa salamu za dhati kwa washiriki wote katika kikao na ninawahakikishia ukaribu wake, usaidizi, na kuwatia moyo.”
Ukitaka kukuza amani, linda uumbaji. Kuna uhusiano wazi kati ya kujenga amani na usimamizi wa kazi ya uumbaji: "Kutafuta amani na watu wote wenye mapenzi mema bila shaka kutawezeshwa na utambuzi wa pamoja wa uhusiano usioweza kutenganishwa uliopo kati ya Mungu, wanadamu, na viumbe vyote." Ingawa, katika nyakati hizi ngumu, umakini na wasiwasi wa jumuiya ya kimataifa unaonekana kuzingatia zaidi migogoro kati ya mataifa, pia kuna ufahamu unaoongezeka kwamba amani pia inatishiwa na ukosefu wa heshima ipasavyo kwa uumbaji, uporaji wa maliasili, na kuzorota kwa ubora wa maisha kutokana na mabadiliko ya tabianchi.
Kwa kuzingatia asili yake ya kimataifa, changamoto hizi zinahatarisha maisha ya kila mtu kwenye sayari hii na, kwa hivyo, zinahitaji ushirikiano wa kimataifa na ushirikiano wa pande nyingi unaoangalia mbele unaoweka utakatifu wa maisha, hadhi iliyotolewa na Mungu ya kila mwanadamu, na manufaa ya wote katika msingi wake. Kwa bahati mbaya, tunaona mbinu za kisiasa na tabia za kibinadamu zinazoenda kinyume, zinazojulikana na ubinafsi wa pamoja, kutojali wengine, na kutoona mbali. "Katika ulimwengu unaowaka, kutokana na ongezeko la joto duniani na migogoro ya silaha," Mkutano huu lazima uwe ishara ya matumaini, kupitia heshima inayooneshwa kwa mawazo ya wengine katika jaribio la pamoja la kutafuta lugha na makubaliano ya pamoja, kuweka kando maslahi ya ubinafsi na kuzingatia wajibu wetu kwa kila mmoja na kwa vizazi vijavyo.”
Mapema miaka ya 1990, Papa Mtakatifu Yohane Paulo II alisisitiza kwamba mgogoro wa ikolojia ni "tatizo la kimaadili" na, kwa hivyo, "unaangazia hitaji la haraka la kimaadili la mshikamano mpya, hasa katika uhusiano kati ya nchi zinazoendelea na nchi zilizoendelea sana. Mataifa lazima yaoneshe mshikamano mkubwa zaidi na ukamilishano wa pande zote katika kukuza maendeleo ya mazingira ya asili na kijamii yenye amani na afya." Kwa bahati mbaya, wale walio katika hali hatarishi zaidi ndio wa kwanza kuteseka na athari mbaya za mabadiliko ya tabianchi, ukataji miti, na uchafuzi wa mazingira. Kwa hivyo, kutunza uumbaji kunakuwa kielelezo cha ubinadamu na mshikamano.
Kwa mtazamo huu, ni muhimu kutafsiri maneno na tafakari kuwa chaguo na vitendo kulingana na uwajibikaji, haki, na usawa ili kufikia amani ya kudumu kwa kujali uumbaji na majirani zetu. Zaidi ya hayo, kwa sababu mgogoro wa hali tabianchi unaathiri kila mtu, hatua za kurekebisha lazima zihusishe serikali mahalia, mameya na magavana, watafiti, vijana, wajasiriamali, mashirika ya kidini, na mashirika yasiyo ya kiserikali. Muongo mmoja uliopita, jumuiya ya kimataifa ilipitisha Mkataba wa Paris, ikitambua hitaji la jibu bora na la kimaendeleo kwa tishio la haraka la mabadiliko ya tabianchi. Kwa bahati mbaya, ni lazima tukubali kwamba njia ya kufikia malengo yaliyowekwa katika Mkataba huo inabaki kuwa ndefu na ngumu. Kwa kuzingatia hali hii, tunawasihi Mataifa Wanachama kuharakisha kwa ujasiri utekelezaji wa Mkataba wa Paris na Mkataba wa Mfumo wa Umoja wa Mataifa kuhusu Mabadiliko ya Tabianchi.
Miaka kumi iliyopita, Papa Francisko alisaini Waraka wa Laudato Si', ambapo alitetea ubadilishaji wa ikolojia unaojumuisha kila mtu, kwani "hali ya tabianchi ni faida ya wote, ni ya wote na ya wotena kwa wote. Katika ngazi ya kimataifa, ni mfumo mgumu unaohusiana na hali nyingi muhimu kwa maisha ya binadamu." Washiriki wote katika COP30 hii, pamoja na wale wanaofuatilia kikamilifu michakato yake, wahimizwe kukumbatia kwa ujasiri ubadilishaji huu wa ikolojia katika mawazo na vitendo, wakizingatia uso wa kibinadamu wa mgogoro wa tabianchi. Ubadilishaji huu wa kiikolojia na uhimize maendeleo ya usanifu mpya wa kifedha wa kimataifa unaozingatia binadamu ambao unahakikisha kwamba nchi zote, hasa maskini zaidi na zile zilizo hatarini zaidi kwa majanga ya hali ya tabianchi, zinaweza kufikia uwezo wao kamili na kuhakikisha kwamba heshima ya raia wao inaheshimiwa. Usanifu huu lazima pia uzingatie uhusiano kati ya deni la kiikolojia na deni la kigeni.
Tuweze kukuza elimu kuhusu ikolojia fungamani inayoelezea kwa nini maamuzi katika ngazi za kibinafsi, za familia, za jamii, na za kisiasa huunda mustakabali wetu wa pamoja, huku tukiongeza uelewa wa mgogoro wa tabianchi na kuhimiza mawazo na mitindo ya maisha inayoheshimu vyema uumbaji na kulinda heshima ya mtu na kutovunjwa kwa maisha ya mwanadamu. Washiriki wote katika COP30 hii wajitoe kulinda na kutunza uumbaji tuliokabidhiwa na Mungu ili kujenga ulimwengu wenye amani. Ninawahakikishia maombi ya Baba Mtakatifu mnapofanya maamuzi muhimu kwa manufaa ya wote na mustakabali wa wanadamu katika COP30 hii.
