Liturgiya oxunuşları: 10 NOYABR. Müq. Böyük Leo, papa
452-ci il. İtaliya yarımadası Attilanın başçılıq etdiyi hunlar dəstəsinin qarşısında titrəyir. Akviliya, Padua və Milan şəhərləri işğal, talan və yerlə-yeksan edildi. Attila yürüşünü davam edir və Mantua yaxınlığında, Minço çayının sahilinə çatır. On iki il əvvəl seçilmiş Papa Böyük Leo məhz burada, Romanın nümayəndə heyətinin başçısı kimi, Attila ilə görüşdü və onu işğalçı müharibəsini davam etdirməkdən çəkindirdi. Rəvayətə görə, Hun lideri, qılıncla silahlanmış həvarilər Peter və Paulun Leonun arxasında zühur etdiyini görəndə geri çəkilməyə qərar verdi. Üç il sonra, 455-ci ildə böyük Papa Afrika vandallarını Roma qapılarında dayandırdı. Leo Toskana bölgəsindən idi və təxminən 430-cu ildə Roma Kilsəsinin diakonu oldu. On il sonra o, imperatriça Qalla Plasidiya tərəfindən Qalliyadakı üsyanı sakitləşdirmək üçün göndərildi. Bir neçə ay sonra Papa III Sikstus öldü və onun müşaviri Leo onun yerinə keçdi. Onun tarixdə 45-ci olan Müqəddəs Peter Taxtına seçilməsi 29 sentyabr 440-cı ildə baş tutdu. Böyük Papa təxminən 100 moizə və təxminən 150 məktub qoyub getdi və həmin məktublarda o, özünü yalnız müxtəlif Kilsələr arasındakı ünsiyyətə deyil, həm də insanların gündəlik ehtiyaclarına diqqət yetirən görkəmli ilahiyyatçı və pastır kimi tanıtdı. Məhz bu səbəblərə görə o, aclıq, yoxsulluq, ədalətsizlik və bütpərəst xurafatlarla dolu olan Roma şəhərində mərhəmət işlərini şövqlə təşviq edirdi. O, ədaləti qətiyyətlə dəstəkləmək və məhəbbətlə mərhəmət göstərmək üçün lazım olan hər şeyi edirdi, çünki "Məsih olmadan heç nə edə bilmərik, amma Onunla hər şeyi edə bilərik". Romanın müqəddəs yepiskopu 10 noyabr 461-ci ildə vəfat etdi.
BİRİNCİ OXUNUŞ Müd 1,1-7
Yer üzünün hökmdarları, ədaləti sevin, Rəbb haqqında düzgün düşünün. Səmimi qəlbdən Onu axtarın. Çünki Allahı sınamayanlar Onu tapırlar, Ona inananlara O, Özünü açır. Amma yalnış düşüncə insanı Allahdan uzaqlaşdırır, Allah sınamaq qüdrəti ilə ağılsızları ifşa edir. Hikmət hiyləgər ürəyə girməz, günaha qul olmuş bədəndə sakin olmaz. Çünki təlimin və nizamın müqəddəs ruhu hiyləgərlikdən uzaq durar. Ağılsız mühakimələrdən çəkinər, haqsızlıq etməkdən utanar. Hikmət insansevərlik ruhuna malik olmalıqdır, amma o, dili ilə küfr edəni cəzasız qoymaz. Çünki Allah belə adamın daxilindəki hissləri görür, onun ürəyini dərindən nəzərdən keçirir, onun dediyi sözləri eşidir. Rəbbin ruhu dünyanı doldurur, hər şeyi vəhdətdə saxlayan hər sözdən xəbərdardır.
Təfsir
İlahi Hikmət - dünyanın yaranmasından əvvəl gizlədilmiş Allahın planıdır. Lakin dünya yaradıldıqdan və Allah insanı yaratdıqdan sonra Onun Hikmətinin təzahürü hər şeyə nüfuz edir. Uca Allah bizə bu Hikməti kəşf etmək qabiliyyətini verib. Buna görə də, gəlin zehnimizi Yaradanın zehni ilə uyğunlaşdırmaq üçün istifadə edək, Onun xilqətinin bəhrələrini anlamaq və bölüşmək üçün qabiliyyətlərimizdən istifadə edək. Əsas məsələ təvazökar olmaqdır. İnsan "günahın köləsi" olduqda, sağlam düşüncəsini itirir və meşəyə od vurmağı və ya hətta bir insanı öldürməyi ağlabatan (və ya haqlı) hesab edə bilər. Lakin Müqəddəs Ruh hərəkətlərimizi müqəddəsləşdirir və onları yaxşılığa doğru a ilhamlandırır, zehnimizə aydınlıq verir. Biz yaratmadığımız bir kainatda doğulmuşuq: ağacları, dağları görürük, yarpaqların yuxarı deyil, aşağı düşdüyünü bilirik və istiliyi və soyuğu hiss edirik. Bütün bunları Allah yaratmışdır. Bizim müdrikliyimiz bu şeyləri dəyişdirməyə və ya təhrif etməyə çalışmamaqda, onları olduğu kimi sevməkdədir. O zaman həqiqətən müdrik olacağıq.
İNCİL Luka 17,1-6
İsa şagirdlərinə belə dedi: «İnsanları pis yola çəkən şeylər mütləq olur. Amma vay o adamın halına ki, bunların baisidir! Bu kiçiklərdən birini pis yola çəkməkdənsə öz boynuna böyük bir dəyirman daşı asıb dənizə atılmaq onun üçün daha yaxşı olar. Özünüzə fikir verin.Əgər qardaşın sənə qarşı günah edərsə, ona xəbərdarlıq et. Əgər o tövbə edərsə, onu bağışla. Əgər gündə yeddi dəfə sənə qarşı günah etsə və gündə yeddi dəfə yanına gəlib sənə “tövbə edirəm” deyərsə, onu bağışla». Həvarilər Rəbbə dedilər: «İmanımızı artır!» Rəbb onlara belə dedi: «Bir xardal toxumu qədər imanınız olsaydı, bu tut ağacına “Kökündən çıx və dənizdə əkil!” deyərdiniz, o da sizin sözünüzə baxardı.
Təfsir
Ən böyük günah "kiçikləri" imandan məhrum etməkdir. "Kiçiklər" dedikdə, biz yalnız uşaqları deyil, həm də səmimi, təmiz imana və sadə qəlbə malik olan hər kəsi nəzərdə tuturuq. Burada söhbət fiziki həyata təhlükədən deyil, mənəvi həyata, yəni əbədi həyata təhlükədən gedir. İki növ ölümdən birincisi (boynuna daş asılmaqla boğulmaq) daha "üstündür", çünki fiziki ölüm hər kəs üçün qaçılmaz olan bir mərhələdir. Lakin ruh cəhənnəmə düşərsə, heç vaxt oradan çıxmayacaq. Bu perspektiv bizə tanış deyil: biz daim ölümcül günahda yaşayan (yəni daxilən ölü olan) birinin vəziyyətindən daha çox sevdiyimiz bir insanın fiziki ölümündən kədərlənirik. Lakin bu, Məsihin təklif etdiyi baxış bucağı deyil. Ruhun xeyiri bədənin xeyirindən sonsuz dərəcədə daha dəyərlidir. Suriyalı Müqəddəs Efrayim, bəlkə də artıq cənnətdə olan mərhuma görə ağlamağımıza, amma daxilən (günah vasitəsilə) ölən birinin ruhuna görə ağlamamağımıza təəccübləndirdi. Biz anlamalıyıq ki, ruhun əbədi xeyiri ən vacib prioritetdir və özünü və ya başqasını imandan məhrum etməkdən daha böyük bədbəxtlik yoxdur.
