Ян Павел ІІ у аб’ектыве фотаапарата: юбілейная выстава ў Рыме
Ян Глінскі
Больш за 40 фатаграфій распавядаюць пра розныя моманты жыцця Пантыфіка, запрашаючы наведвальнікаў згадаць пра пантыфікат, які пакінуў след не толькі ў гісторыі Касцёла, але і ў сучаснай візуальнай камунікацыі.
Італьянскі фатограф Джані Джансанці ў сваіх здымках, якія ў 1988 годзе атрымалі прэстыжную прэмію “World Press Photo Award”, увекавечыў як афіцыйныя, так і прыватныя моманты з жыцця Папы, ствараючы глыбокі і кранальны партрэт.
“Гэтая выстава – не проста калекцыя фатаграфій, а падарожжа ў свет пантыфікату, які, як ніколі раней, здолеў перадаваць пасланне праз выявы”, - адзначыла куратар выставы Іларыя Ск’яфіні, прафесар гісторыі фатаграфіі Рымскага ўніверсітэта “La Sapienza”.
“Менавіта ў гэтым моц творчасці Джансанці: фатаграфія становіцца ўніверсальнай мовай, здольнай расказаць гісторыю такой складанай і адначасова дасяжнай постаці, як Ян Павел II”, - патлумачыла даследчыца, адзначыўшы падвойную каштоўнасць праекта: з аднаго боку, паказваецца, як фатограф праз аб’ектыў можа ўлавіць тоеснасць чалавека, а з іншага – раскрыць пачатак перыяду, калі Ян Павел ІІ стаў сімвалам міру і дыялогу ў сусветных СМІ.
Па словах Іларыі Ск’яфіні, “адным з самых уражлівых вобразаў усяго пантыфікату” з’яўляецца здымак, зроблены падчас замаху на Папу і прадстаўлены на выставе: “у ім адлюстроўваецца і слабасць, і стойкасць, зафіксаваныя ў адзін і той жа момант”.
Іншую гістарычную фатаграфію Джансанці зрабіў у лютым 1986 года ў Калькуце, увекавечыўшы Яна Паўла II побач з Маці Тэрэзай. “На ёй знаходзяцца дзве ўніверсальныя фігуры веры і любові ў адным кадры, здольныя гаварыць па-за рэлігійнымі межамі, становячыся іканаграфічнай спадчынай чалавецтва”, - пракаментавала Ск’яфіні.
На экспазіцыі вылучаецца фатаграфія з апостальскага падарожжа Яна Паўла ІІ у Літву ў верасні 1993 года. Гэты здымак, які адлюстроўвае сустрэчу Папы з народам, што нядаўна выйшаў з-пад савецкага панавання, мае “палітычныя і духоўныя вымярэнні”: ён паказвае “не толькі падзею, але таксама надзею і свабоду, якія адчулі народы, што былі ў складзе Савецкага Саюза”.
Партрэт Яна Паўла ІІ дапаўняюць фатаграфіі з яго паўсядзённага жыцця ў Апостальскім палацы. Па словах Ск’яфіні, паказаць Папу ў такім святле – адлюстроўваючы яго ў першую чаргу як асобу, а не як лідара Касцёла – было інавацыйным рашэннем для таго часу і спрыяла змене грамадскай думкі. Джансанці меў здольнасць “спалучаць сакральнасць постаці Папы і яго паўсядзённую чалавечнасць”. Дзякуючы яго творам, публіка можа ўзаемадзейнічаць з адной з самых уплывовых і харызматычных фігур нашага часу.
Унікальная выстава пад назвай “Ян Павел II – чалавек, Папа і святы на фатаграфіях Джані Джансанці” будзе адкрыта для наведвальнікаў да 30 лістапада 2025 года.
