Parolin,Oktoba 7,Gaza:kupunguza ubinadamu kuwa"uharibifu wa dhamana”haikubaliki!

Na Andrea Tornielli na Roberto Paglialonga.

Miaka miwili imepita tangu shambulio la kigaidi la Hamas dhidi ya Israel na kuanza kwa kile ambacho kimekuwa vita kamili ambavyo vimeangamiza kabisa eneo la Ukanda wa Gaza. Tunatazama nyuma matukio hayo, na kile kilichotokea tangu wakati huo, katika mazungumzo na Katibu Mkuu wa Vatican Kardinali Pietro Parolin.

Mwadhama, tunaingia mwaka wa tatu tangu shambulio baya la Oktoba 7. Je, unakumbukaje wakati huo, na ulimaanisha nini, kwa maoni yako, kwa Nchi ya Israeli na jumuiya za Wayahudi duniani kote?

Ninarudia nilichokisema wakati ule: shambulio la kigaidi lililotekelezwa na Hamas na wanamgambo wengine dhidi ya maelfu ya Waisraeli na wahamiaji wanaoishi huko, wengi wao wakiwa raia wa kawaida, waliokuwa wakijiandaa kusherehekea Simchat Torah, hitimisho la tamasha la Sukkot la Juma zima, lilikuwa la kinyama na lisiloweza kutetewa. Jeuri ya kikatili dhidi ya watoto, wanawake, vijana, wazee—haliwezi kuwa na uhalali wowote. Lilikuwa ni aibu na, ninarudia, la mauaji ya kinyama. Kiti Kitakatifu mara moja kilitoa shutuma zake kamili na kali, likitoa wito wa kuachiliwa mara moja kwa mateka hao na kuonesha ukaribu kwa familia zilizoathiriwa na shambulio hilo la kigaidi. Tuliomba, na tunaendelea kusali, na tunaendelea kuomba kwamba hali hii potovu ya chuki na jeuri, ambayo inahatarisha kutuingiza kwenye shimo lisilo na kurudi, ikome.

Je, ungependa kusema nini kwa familia za mateka wa Israel ambao bado wako chini ya ulinzi wa Hamas?

Cha kusikitisha ni kwamba miaka miwili imepita. Baadhi yao wamekufa, wengine waliachiliwa baada ya mazungumzo marefu.  Nimeguswa sana na kuhuzunishwa na picha za watu hawa waliofungwa kwenye vichuguu, wakiwa na njaa. Hatuwezi na hatupaswi kuwasahau.  Nakumbuka kwamba Papa Francisko, katika mwaka wa mwisho na nusu ya maisha yake, alitoa si chini ya miito 21 kwa  umma kwa ajili ya kuachiliwa kwa mateka na alikutana na baadhi ya familia zao. Mrithi wake, Papa Leo XIV, ameendelea kutoa miito hii.  Ninaelezea ukaribu wangu kwao wote, nikiwaombea kila siku mateso yao, na kuendelea kutoa uwepo wetu kamili wa kufanya chochote kinachowezekana ili kuwaunganisha na wapendwa wao wakiwa hai na salama—au angalau kupokea miili ya wale waliouawa, ili wazikwe ipasavyo.

Katika kuadhimisha mwaka wa kwanza wa shambulio la Oktoba 7, Papa Francisko alizungumza juu ya "kutoweza aibu kwa jumuiya ya kimataifa na mataifa yenye nguvu zaidi kunyamazisha silaha na kukomesha janga la vita." Ni nini kinachohitajika kwa amani?

Leo, hali ya Gaza ni mbaya zaidi na ya kusikitisha zaidi kuliko ilivyokuwa mwaka mmoja uliopita, kufuatia vita vya uharibifu vilivyosababisha makumi ya maelfu ya maisha. Tunahitaji kurejesha hali ya kufikiri, kuachana na mantiki ya upofu ya chuki na kulipiza kisasi, na kukataa vurugu kama suluhisho. Wale wanaoshambuliwa wana haki ya kujilinda, lakini hata ulinzi halali lazima uheshimu kanuni ya uwiano. Kwa bahati mbaya, vita vilivyotokea vimeleta matokeo mabaya na ya kinyama...

Ninashangazwa na kuteswa sana na idadi ya vifo vya kila siku katika Palestina—kadhaa, wakati mwingine mamia, kila siku—watoto wengi sana ambao kosa lao pekee linaonekana kuwa walizaliwa huko. Tuna hatari ya kukosa hisia kwa mauaji haya! Watu waliuawa walipokuwa wakijaribu kutafuta kipande cha mkate, waliofukiwa chini ya vifusi vya nyumba zao, walilipuliwa kwa mabomu hospitalini, kwenye kambi za mahema, walihamishwa na kulazimishwa kuhama kutoka ncha moja ya eneo hilo nyembamba, lililojaa watu wengi hadi jingine… Haikubaliki na haikubaliki kuwapunguza wanadamu kuwa "uharibifu wa dhamana."

Je, tunapaswa kuonaje ongezeko la visa vya chuki dhidi ya Wayahudi katika sehemu nyingi za dunia katika miezi ya hivi karibuni?

Hayo ni matokeo ya kusikitisha na yasiyoweza kuhesabiwa haki. Tunaishi katika ulimwengu wa habari za uwongo, za simulizi zilizorahisishwa kupita kiasi.  Hii inasababisha watu wanaotafuna upotoshaji huu kuhusisha uwajibikaji wa kile kinachotokea huko Gaza kwa watu wa Kiyahudi kwa ujumla. Lakini tunajua hiyo si kweli. Sauti nyingi za upinzani pia zimepazwa ndani ya Ulimwengu wa Kiyahudi dhidi ya jinsi serikali ya sasa ya Israel ilivyofanya kazi na kuendelea kufanya kazi huko Gaza na maeneo mengine ya Palestina, ambapo, tusisahau, upanuzi wa wenyeji, mara nyingi wa vurugu, unalenga kufanya uundaji waSerikali ya Palestina kuwa jambo lisilowezekana. Tumeona ushuhuda wa hadharani wa familia za mateka.

Ubaguziwa Kiyahudi ni saratani ambayo lazima ipigwe vita na kukomeshwa. Tunahitaji watu wenye mapenzi mema, waelimishaji wanaotusaidia kuelewa, na zaidi ya yote, watusaidie kutambua. Hatupaswi kusahau kile kilichotokea katika moyo wa Ulaya na Mauji ya Kimbari na lazima tujitoe kwa nguvu zetu zote ili kuhakikisha kwamba uovu huu hauinuki tena. Wakati huo huo, lazima tuhakikishe kwamba vitendo vya ukatili na ukiukaji wa sheria za kibinadamu havihalalishwi kamwe: hakuna Myahudi anayepaswa kushambuliwa au kubaguliwa kwa kuwa Myahudi, na hakuna Mpalestina anayepaswa kushambuliwa au kubaguliwa kwa sababu tu ya kuwa Mpalestina, kwa sababu, kama inavyosemwa kwa bahati mbaya wakati mwingine, wao ni "magaidi wanaowezekana." Mlolongo potovu wa chuki unaweza tu kutokeza mzunguko ambao hauelekei popote pazuri. Inatia uchungu kuona kwamba bado tunashindwa kujifunza kutokana na historia, hata historia ya hivi karibuni, ambayo inabaki kuwa mwalimu wa maisha.

Umezungumza juu ya hali isiyowezekana na umetaja masilahi mengi ambayo yanazuia vita kumaliza. Ni maslahi gani hayo?

Inaonekana ni dhahiri kwamba vita vilivyoanzishwa na jeshi la Israel kuwamaliza wapiganaji wa Hamas vinapuuza ukweli kwamba vinawalenga watu wengi wasio na ulinzi, ambao tayari wamesukumwa ukingoni, katika eneo ambalo majengo na nyumba zimeharibiwa na kuwa vifusi. Kuangalia kwa urahisi picha za angani kunatosha kuelewa jinsi Gaza inavyoonekana leo. Ni wazi vile vile kwamba jumuiya ya kimataifa, kwa bahati mbaya, haina uwezo na kwamba nchi zenye uwezo wa kuwa na ushawishi hadi sasa zimeshindwa kuchukua hatua kukomesha mauaji yanayoendelea. Ninaweza tu kurudia maneno ya wazi kabisa yaliyosemwa na Papa Leo XIV mnamo Julai 20: “Ninatoa wito upya kwa jumuiya ya kimataifa kuzingatia sheria za kibinadamu na kuheshimu wajibu wa kulinda raia, pamoja na kukataza adhabu ya pamoja, matumizi ya nguvu kiholela na kuwahamisha watu kwa lazima.” Haya ni maneno ambayo bado yanasubiri kukaribishwa na kueleweka.

Je, basi, jumuiya ya kimataifa inaweza kufanya nini?

Hakika zaidi ya kile kinachofanya sasa. Haitoshi kusema kwamba kinachotokea hakikubaliki na kisha kuendelea kuruhusu kutokea. Ni lazima tujiulize kwa umakini juu ya uhalali, kwa mfano, kuendelea kusambaza silaha zinazotumiwa dhidi ya raia.  Kwa kusikitisha, kama tulivyoona, Umoja wa Mataifa umeshindwa kukomesha yanayoendelea. Lakini kuna wahusika wa kimataifa ambao wanaweza, na wanapaswa, kufanya zaidi kukomesha janga hili, na lazima tutafute njia ya kuupa Umoja wa Mataifa nafasi nzuri zaidi katika kumaliza vita vingi vya kindugu vinavyoendelea kote ulimwenguni.

Una maoni gani kuhusu mpango uliopendekezwa na Rais Trump kufikia usitishaji vita na kumaliza vita?

Mpango wowote unaojumuisha watu wa Palestina katika maamuzi kuhusu mustakabali wao wenyewe, na kusaidia kukomesha mauaji haya—kuachilia mateka na kusitisha mauaji ya kila siku ya mamia ya watu—kunapasa kukaribishwa na kuungwa mkono. Baba Mtakatifu pia ameeleza matumaini kwamba pande husika zitakubali mpango huo na kwamba hatimaye mchakato wa amani wa kweli unaweza kuanza.

Je, unaonaje misimamo inayochukuliwa na mashirika ya kiraia, ikiwa ni pamoja na Israel, dhidi ya sera za vita za serikali ya Israel na kupendelea amani?

Ingawa mipango hii wakati mwingine inahatarisha kuwasilishwa vibaya kwenye vyombo vya habari kutokana na ghasia za watu wachache wenye msimamo mkali, nimefurahishwa sana na ushiriki katika maandamano na kujitolea kwa vijana wengi. Inaonesha hatuhukumiwi kutojali. Ni lazima tuchukulie kwa uzito tamaa hii ya amani, nia hii ya kuhusika… Mustakabali wetu, na mustakabali wa ulimwengu, unategemea hilo.

Wengine, hata katika Kanisa, wanasema kwamba tukikabiliwa na haya yote, ni lazima zaidi ya yote tuombe, na tusiingie barabarani, ili tusicheze mikononi mwa watu wenye jeuri…

Mimi ni mtu aliyebatizwa, mwamini, kuhani: kwangu, maombi ya kudumu mbele za Mungu—ili atusaidie, atusaidie, aingilie kati kukomesha haya yote kwa kuunga mkono juhudi za wanaume na wanawake wa nia njema—ni muhimu, kila siku, msingi. Papa Leo ametualika tena kusali Rozari kwa amani mnamo Oktoba 11. Lakini pia nataka kusisitiza kwamba imani ya Kikristo ni mwili, au sio imani hata kidogo… Tunamfuata Mungu ambaye alifanyika Mwanadamu, akachukua ubinadamu wetu, na akatuonesha kwamba hatuwezi kuwa tofauti na kile kinachotokea karibu nasi, hata kile kilicho mbali nasi. Ndiyo maana sala haitoshi kamwe—lakini pia haitoshi hatua madhubuti, kuamsha dhamiri, mipango ya amani, kuongeza ufahamu, hata kama ina maana ya kuonekana “nje ya kuguswa” au kujihatarisha. Kuna wengi walio kimya, wakiwemo vijana wengi, wanaokataa kujisalimisha kwa unyama huu. Wao pia wameitwa kuomba. Kufikiri kwamba jukumu letu kama Wakristo ni kujifungia tu katika madhabahu—nimeona hilo ni kosa kubwa. Sala lazima pia ielekeze kwenye hatua, kushuhudia, kwa uchaguzi thabiti.

Papa Leo hachoki wito wa amani. Je! Kiti Kitakatifu kinaweza kufanya nini katika hali hii? Je, wewe na Kanisa zima mnaweza kutoa mchango gani?

Vatican wakati mwingine kutoeleweka—inaendelea kutoa wito wa amani, kukaribisha mazungumzo, kutumia maneno “mazungumzo” na “majadiliano,” na inafanya hivyo kutokana na uhalisia wa kina: njia mbadala ya diplomasia ni vita visivyoisha, dimbwi la chuki na kujiangamiza kwa ulimwengu. Ni lazima tulie kwa nguvu: tuache kabla hatujachelewa. Na lazima tuchukue hatua, tufanye kila linalowezekana ili sio kuchelewa sana. Kila kitu kinawezekana.

Kwa nini kutambuliwa kwa Serikali ya Palestina ni muhimu katika hatua hii?

Vatican  iliitambua rasmi  Serikali  Palestina miaka kumi iliyopita, kwa Makubaliano ya Kimataifa kati ya Vatican na Serikali ya Palestina.  Dibaji ya makubaliano hayo ya kimataifa inaunga mkono kikamilifu azimio la haki, la kina na la amani la suala la Palestina katika nyanja zake zote, kwa mujibu wa sheria za kimataifa na maazimio yote muhimu ya Umoja wa Mataifa. Wakati huo huo, inaunga mkono serikali ya Palestina ambayo ni huru, ya kidemokrasia, na inafaa, kujumuisha Ukingo wa Magharibi, Yerusalemu Mashariki, na Gaza.  Makubaliano hayo yanaifanya Serikali hii kuwa si kinyume na nyingine, bali yenye uwezo wa kuishi bega kwa bega na majirani zake kwa amani na usalama.

Tumefurahi kwamba nchi nyingi duniani zimetambua Taifa la Palestina. Lakini tunaona kwa wasiwasi kwamba matamko na maamuzi ya Israel yanaelekea kinyume—yaani, yanalenga kuzuia uwezekano wa kuzaliwa kwa Taifa halisi la Palestina mara moja na kwa wote. Suluhisho hili, kuundwa kwa Taifa la Palestina, linaonekana kuwa halali zaidi leo hii kwa kuzingatia matukio ya miaka miwili iliyopita. Ni njia ya watu wa matataifa hayo mawili, ambayo Vatican imeunga mkono tangu mwanzo. Hatima ya mataifa yote mawili na Serikali zote mbili imefungamana.

Je! Jumuiya ya Kikristo inaendeleaje, baada ya shambulio la kikatili kwenye parokia ya Familia Takatifu, na kwa nini wana jukumu muhimu katika Mashariki ya Kati?

Wakristo wa Gaza, kama tulivyoona, pia wameshambuliwa… Ninasukumwa na wazo la watu hawa ambao wameazimia kubaki, wanaosali kila siku kwa ajili ya amani na kwa ajili ya waathiriwa. Ni hali inayozidi kuwa hatarishi. Tunajaribu kukaa karibu nao kwa kila njia, kupitia juhudi za Upatriaki wa Kilatini wa Yerusalemu na Caritas.  Tunashukuru serikali na taasisi zinazofanya kazi kupata misaada na kuruhusu waliojeruhiwa vibaya kupata huduma.  Jukumu la Wakristo katika Mashariki ya Kati limekuwa na bado, la msingi, hata idadi yao inapopungua. Ninataka kusisitiza kwamba wanashiriki kikamilifu katika hatima ya watu wanaoteswa wa Palestina, na kuteseka pamoja nao.

Asante sana kusoma makala yetu. Kama unataka kujisasisha, unaweza kujiandikisha kwa makala zetu za kila siku hapa: Just click here.