Vatican:Jumuiya ya kimataifa inahitaji kujitolea kutatua sababu za kimuundo za umaskini

Na Angella Rwezaula – Vatican.

Katibu Msaidizi wa Masuala ya Kimataifa katika Sekretarieti ya Nchi ya Vatican, Monsinyo Daniel Pacho, alihimiza jumuiya ya kimataifa kufanya kazi pamoja ili kushinda mgogoro wa maendeleo unaoikabili dunia leo na kuugeuza kuwa fursa ya kujenga mustakabali wa kidugu na endelevu zaidi. Wito wake ulitolewa katika hotuba yake tarehe 21 Oktoba 2025, katika Mkutano wa XVI wa Mawaziri wa Biashara na Maendeleo ya Umoja wa Mataifa (UNCTAD) huko Geneva, Uswiss, ukizingatia mada: "Kuunda Mustakabali: Kuendesha Mabadiliko ya Kiuchumi kwa Maendeleo Sawa, Jumuishi na Endelevu."

Maendeleo yanapopote ya mwanadamu

Katika hotuba hiyo, mwakilishi wa Vatican alisema "Maendeleo yanapopoteza mtazamo wa mwanadamu, bila shaka huingia katika mgogoro. Jumuiya ya kimataifa kwa sasa inakabiliwa na mgogoro kama huo: ukuaji bila usawa, maendeleo bila ujumuishaji, na utajiri bila ustawi wa kweli. Maendeleo hayawezi kupunguzwa hadi takwimu na viashiria tu kwani, zaidi ya yote, kuhusu watu ambao heshima yao inahitaji kuzingatiwa, hasa ​​wale wanaoishi katika umaskini na wenye uhitaji mkubwa.” Akimnukuu Papa Leo XIV, Monsinyo  Pacho alisisitiza jinsi ambavyo jumuiya ya kimataifa inavyohitaji kujitolea zaidi kutatua sababu za kimuundo za umaskini.

Uhuru wa kidini

Mwakilishi wa Vatican aliakisi maeneo muhimu ambayo Vatican iliyotaka kuyavutia katika dhamira ya pamoja ya kuendeleza maendeleo fungamani  halisi.  Kwa mfano, alisema kwamba “uwazi kwa maisha yam tu na heshima kwa utakatifu wake ndio kitovu cha maendeleo ya kweli. Sharti lingine muhimu, ni uhuru wa kidini.” Alisisitiza jinsi msimamo mkali wa kidini unavyoweza kuathiri uhuru wa dini, lakini kueneza kwa makusudi kutojali kidini au kutokuamini Mungu kwa vitendo na nchi kunaweza pia kuzuia maendeleo ya binadamu. Monsinyo  Pacho kisha alisisitiza jinsi mgogoro wa maendeleo umeathiri miundo inayokusudiwa kukuza, ikiwa ni pamoja na usanifu wa kifedha wa kimataifa uliopo, ambao mara nyingi hujitahidi kushughulikia changamoto za sasa.

Deni la ikolojia 

Zaidi ya hayo, alisema kwamba mgogoro wa deni unazuia maendeleo endelevu kwani unaziba nchi zinazoendelea katika umaskini. Mwakilishi wa Vatican huyo alielezea kuwa haikubaliki kwamba malipo ya riba yanazidi matumizi muhimu ya umma. Mikopo, ambayo awali ilikusudiwa ukuaji, katika visa vingi imekuwa mzigo unaokandamiza ambao huondoa matumaini kutoka kwa vizazi vijavyo, alisisitiza. Monsinyo Pacho pia alitaja deni la ikolojia ambalo linatokana na kukosekana kwa usawa wa kibiashara unaoharibu mazingira, na pia kutokana na matumizi yasiyo sawa ya maliasili, na nchi fulani, kwa muda mrefu." Alikumbusha kwamba katika Mwaka huu wa Jubilei, Holy See imewataka mataifa kusamehe madeni ya nchi ambazo haziwezi kuyalipa.

Mgogoro wa Akili Unde

Eneo lingine muhimu lilizungumziwa na Monsinyo  Pacho, kama linaloathiri mgogoro wa maendeleo, ni kuongezeka kwa kasi kwa Akili Unde (AI). "Ingawa AI ina uwezo wa kuendeleza maendeleo endelevu, pia inahitaji uwajibikaji, utambuzi, usimamizi wa maadili na mifumo ya udhibiti inayozingatia mwanadamu, alisisitiza. Ajira yake, aliongeza, haiwezi kuruhusu automatism na simulation" kuchukua nafasi ya hadhi ya mwanadamu. Katika hotuba yake, Monsinyo Pacho pia alitafakari mada ya mkutano huo, ambayo aliielezea kama mwitikio muhimu wa matumaini,  unaooneshwa na ujasiri wa maadili na uamuzi wa kuchukua mwelekeo tofauti,  ili kukabiliana na mgogoro wa sasa wa mfumo wa pande nyingi.

Ustawi wa halisi wa binadamu

Kwa Vatican, alisema maneno mustakabali, mabadiliko, na maendeleo, yote katika mada ya mkutano huo, yanajumuisha roho hii ya matumaini, kwani yanahimiza majimbo kote ulimwenguni kujenga ulimwengu bora, kushughulikia ukosefu wa usawa wa kimataifa na kuendelea kujitahidi kwa ustawi halisi wa binadamu. Hii ina maana ya maendeleo ambayo yanamweka mwanadamu katikati yake, kuheshimu utu wake aliopewa na Mungu, na kuendeleza manufaa ya pamoja kwa kuunganisha vipimo vya kiuchumi, kijamii, kitamaduni, kimaadili, na kiroho vya ustawi," alisema. Katika mtazamo huu, aliongeza, kazi ya UNCTAD, kupitia nguzo zake tatu, inasimama kama mwanga wa matumaini: matumaini kwamba mshikamano na uwajibikaji vinaweza kubadilisha mustakabali, na kwamba kila mtu, hasa maskini zaidi, anaweza kushiriki katika maendeleo ambayo ni ya haki, kamilifu, na ya kibinadamu kweli."