ቫቲካን ለ60ኛው የዓለም የማህበራዊ ግንኙነት ቀን መሪ ቃል ይፋ ማደረጓ ተገለጸ!

የዚህ ዝግጅት አቅራቢ መብራቱ ኃ/ጊዮርጊስ-ቫቲካን

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ አሥራ አራተኛ እ.አ.አ በመጪው ግንቦት 17/2026 ዓ.ም ለምካሄደው ለ60ኛው የዓለም የማህበራዊ ግንኙነት ቀን መሪ ቃል “የሰውን ድምጽ እና ፊት መጠበቅ” የተሰኘውን መምረጣቸው የተገለጸ ሲሆን

መሪ ቃሉን በቅዱስነታቸው ሥም ያወጀው የቫቲካን የኮሙኒኬሽን ጽ/ቤት እንደ ሆነም ጨምሮ የተገለጸ ሲሆን "በዛሬው የግንኙነት ስነ-ምህዳር ቴክኖሎጂ ከመቼውም ጊዜ በበለጠ መስተጋብር ላይ ተጽእኖ ያሳድራል - በስልተ ቀመር የተዋቀሩ ዜናዎችን ከምያዘጋጀው አልጎሪዝም ጀምሮ እስከ AI (ሰው ሰራሽ አብርኾት) ሙሉ ፅሁፎችን እና ውይይቶችን አዘጋጅቷል" ሲል ጽ/ቤቱ ጨምሮ ገልጿል።

የቫቲካን የኮሙኒኬሽን ጽ/ቤት የቴክኖሎጂ እድገት “ከጥቂት ዓመታት በፊት ሊታሰቡ የማይቻሉ እድሎችን” እንደሚሰጥ አምኖ ሲናገር እንደነዚህ ያሉት መሣሪያዎች “በልዩነት የሰዎችን ርኅራኄ፣ የሥነ ምግባርና ውሳኔ የመስጠት ኃላፊነት ሊተኩ አይችሉም” ሲል አስጠንቅቋል።

የህዝብ ግንኙነቱ “የመረጃ ዘይቤዎችን ብቻ ሳይሆን የሰውን ፍርድ ይጠይቃል” ይላል። ስለዚህ "ተግዳሮቱ የሰው ልጅ ዋና ወይም መሪ ወኪል ሆኖ እንዲቀጥል ማድረግ ነው፣ የወደፊት የመገናኛ ዘዴዎች የሰውን ድምጽ ከመሸርሸር ይልቅ የሰውን ህይወት የሚያገናኙ እና የሚያመቻቹ መሳሪያዎች ሆነው የሚያገለግሉ መሆን አለበት" ሲል ገልጿል።

ከ AI ጋር የተዛመዱ ስጋቶች  እና ጭንቀቶች

ሰኞው መስከረም 19/2018 ዓ.ም የቫቲካን የኮሙኒኬሽን ጽ/ቤት ያወጣው መገለጫ ከዘመናዊ ቴክኖሎጂ ጋር ተያይዘው ስላሉት እውነተኛ አደጋዎች ያስጠነቅቃል፡- “AI (የሰው ሠራሽ አስተውሎት) አሳታፊ፣ ነገር ግን አሳሳች፣ ተንኮለኛ እና ጎጂ መረጃዎችን ሊያመነጭ ይችላል፤ ከስልጠናው መረጃ አድልዎ እና አመለካከቶችን ይደጋግማል፣ እናም የሰውን ድምጽ እና ፊት በማስመሰል የሀሰት መረጃን ያጠናክራል" ሲል ያለውን ሥጋት የገለጸው ጽ/ቤቱ እነዚያ ስጋቶች "የሚዲያ ማንበብና መጻፍ" ወይም "ሚዲያ እና አርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ማንበብና መጻፍ (MAIL)" ወደ መደበኛ የትምህርት ሥርዓቶች ማስተዋወቅ ያለውን አጣዳፊነት ያጎላሉ" ይላል መግለጫው።

የቫቲካን የኮሙኒኬሽን ጽ/ቤት ባወጣው መገለጫ "እንደ ካቶሊክ ትልቅ እድሎች አሉን። በተመሳሳይ ጊዜ አደጋዎቹ እውን ናቸው። AI አሳታፊ ነገር ግን አሳሳች፣ አጭበርባሪ እና ጎጂ መረጃዎችን ሊያመነጭ ይችላል፣ ከስልጠና መረጃው አድልዎ እና አመለካከቶችን ይደጋግማል፣ እናም የሰውን ድምጽ እና ፊቶችን በማስመሰል መረጃን ያጠናክራል። በተጨማሪም የሰዎችን ምስጢራዊነት ያዳክማል። ሂሳዊ አስተሳሰብ እና የፈጠራ ችሎታዎች፣ እነዚህን ስርዓቶች በብቸኝነት በመቆጣጠር የስልጣን ማእከላዊነት እና የእኩልነት መጓደል ስጋት ይፈጥራል" ሲል መግለጫው ጨምሮ ገልጿል።

የሚዲያ ማንበብና መጻፍ አስፈላጊነት

የዘንድሮውን መሪ ሃሳብ በሚያበስረው መግለጫ፣ እንደ አርቴፊሻል ኢንተለጀንስ ያሉ በፍጥነት እያደጉ ያሉ ቴክኖሎጂዎችን በመጋፈጥ “የመገናኛ ብዙሃን እውቀትን” ማሳደግ አስፈላጊ መሆኑን የቫቲካን የኮሙኒኬሽን ቢሮ አስገንዝቧል።

“ካቶሊኮች እንደመሆናችን መጠን ሰዎች - በተለይም ወጣቶች - ሂሳዊ አስተሳሰብን እንዲያዳብሩ እና በመንፈስ ነፃነት እንዲያድጉ የበኩላችንን አስተዋፅኦ ማድረግ እንችላለን እናም ይህንን መተግበር አለብን” ሲል መግለጫው ያብራራል ፣ “በመሆኑም የመገናኛ ብዙሃንን ማንበብና መጻፍ በትምህርት ስርአቶች ውስጥ ማስተዋወቅ ፣ ወይም ሚዲያ እና አርቴፊሻል ኢንተለጀንስ ማንበብና መጻፍ (MAIL) ማስተዋወቅ አጣዳፊ ጉዳይ ሆኗል" ሲል መገለጫው አክሎ ገልጿል ።

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ለእነዚህ ጉዳዮች ትኩረት ይሰጣሉ

ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ ቤተ ክርስቲያን በአርቴፊሻል ኢንተለጀንስ እና አዳዲስ ቴክኖሎጂዎች እድገት ላይ የሚያጋጥሟትን ፈተናዎች መጋፈጥ አስፈላጊ መሆኑን ደጋግመው አጽንኦት ሰጥተው መናገራቸው የሚታወስ ሲሆን ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳቱ እ.አ.አ በግንቦት 8/2025 ዓ.ም የካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን 267 ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሆነው ከተመረጡ ጥቂት ቀናት በኋላ ከካርዲናሎቹ ጋር ባደረጉት ውይይት፣ የጵጵስና ዘመን የመጠሪያ ስማቸውን የመረጡት በሊዮ 13ኛ አነሳሽነት እንደሆነ ገልፀው፣ “በታሪካዊው ጳጳሳዊ መልእክታቸው በላቲን ቋንቋ "ሬሩም ኖቫሩም" (አዳዲስ ነገሮች) ውስጥ የማህበራዊ ጥያቄውን ከመጀመሪያው ታላቅ የኢንዱስትሪ አብዮት አንፃር ያነሱት” ስለነበረ ነው ማለታቸው ይታወሳል።

“በእኛ ዘመን፣ ቤተ ክርስቲያን ለሌላ የኢንዱስትሪ አብዮት ምላሽ ለመስጠት እና በሰው ሰራሽ የማሰብ ችሎታ መስክ ለሰው ልጅ ክብር፣ ፍትህ እና ጉልበት ጥበቃ አዳዲስ ፈተናዎችን ለመፍጠር የማህበራዊ ትምህርቷን እውቀት ለሁሉም ታቀርባለች" ሲሉ መጻፋቸውን አስታውሰዋል።

በመቀጠልም ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሊዮ በአርቴፊሻል ኢንተለጀንስ፣ ስነ-ምግባር እና የንግድ አስተዳደር ላይ በተካሄደው ሁለተኛ አመታዊ ጉባኤ ላይ ለተሳተፉ ተሳታፊዎች ባስተላለፉት መልእክት “የ AI ጥቅሞች ወይም አደጋዎች በዚህ የላቀ የስነ-ምግባር መስፈርት በትክክል መገምገም አለባቸው” በማለት “የእያንዳንዱን ሰው የማይነካ ክብር መጠበቅ እና የዓለማችንን የባህልና መንፈሳዊ ሀብትና ብዝሃ ህይወትን ማክበር” ይኖርበታል ሲሉ አጽንኦት ሰጥተው መናገራቸው ይታወሳል።