Orędzie pojednania polsko-niemieckiego powstało we Fiuggi

Rękopis Orędzia

To do Fiuggi – uzdrowiskowej miejscowości, która znajduje się 90 km na południowy wschód od Rzymu, w drugim tygodniu października 1965 roku, podczas ostatniej sesji Soboru Watykańskiego II, przyjechał abp Bolesław Kominek i to tu – wg słów jego sekretarza ks. Zdzisława Seremaka „w klimacie gorącej modlitwy i samotności” napisał słynne Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich. Tekst powstał od razu w języku niemieckim i już w pierwotnej wersji zawierał przełomowe zdanie „Wir gewähren Vergebung und bitten um Vergebung” (Przebaczamy i prosimy o przebaczenie). Tekst po redakcji został podpisany przez 36 biskupów polskich obecnych na ostatniej sesji Soboru, a jego rękopis trafił do archiwum Papieskiego Instytutu Polskiego w Rzymie, gdzie dopiero w 2019 roku został odnaleziony przez badaczy z Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” z Wrocławia – dr. hab. Wojciecha Kucharskiego i dr. Andrzeja Jerie. 

Uczestnicy uroczystości w Fiuggi   (© Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”)

Przywrócona pamięć

Podczas uroczystości odsłonięcia tablicy historycy z Wrocławia mieli okazję zobaczyć księgę pamiątkową domu sióstr Elżbietanek we Fiuggi, w której zachowały się wpisy pamiątkowe kard. Stefana Wyszyńskiego i abp Bolesława Kominka z 1965 roku. Mimo, że siostry Elżbietanki zdawały sobie sprawę jaką rolę odgrywał ich dom w czasie Soboru Watykańskiego II, nie miały świadomości, że właśnie tu powstał historyczny tekst Orędzia. 

„Dla naszego zgromadzenia, które ma swój początek na Śląsku, wiadomość o miejscu powstania tego historycznego dokumentu ma szczególne znaczenie – powiedziała s. M. Alicja Wudzińska. – W historii naszego zgromadzenia dialog polsko-niemiecki odgrywał zawsze szczególną rolę. Dzięki tej tablicy odwiedzający nasz dom będą mogli poznać tę historię” – dodała siostra. 

Tablica w Fiuggi   (© Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”)

Wrocławski Rok Pojednania

Upamiętnienie miejsca, w którym powstało Orędzie ma wyjątkową wymowę w Roku  Pojednania, który od kilku miesięcy obchodzimy we Wrocławiu – zaznaczył Jacek Sutryk, odsłaniając tablicę z napisem w języku włoskim i polskim o treści: „W tym budynku arcybiskup wrocławski Bolesław Kominek w październiku 1965 r. napisał Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich z historycznym zdaniem ‘przebaczamy i prosimy o przebaczenie’, które także dzisiaj jest inspiracją do poszukiwania dialogu i pojednania”.

Fiuggi to ważne miejsce w kontekście Orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich   (© Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”)

W uroczystości wziął udział także wiceprezydent Wrocławia Jakub Mazur, przedstawiciel Rady Miejskiej Wrocławia Jarosław Krauze, Andrzej Jerie - Dyrektor Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” i Wojciech Kucharski - Zastępca Dyrektora ds. Naukowych. 

Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”