Bóg jest prawdziwą rzeczywistością: Nieznane homilie Benedykta XVI

ks. Jakub Ostrożański RCI

W dialogu z Silvią Guidi, dziennikarką L’Osservatore Romano, głos zabrali abp Georg Gänswein, wieloletni osobisty sekretarz Benedykta XVI oraz ks. Fabio Rosini, znany rzymski kaznodzieja i wykładowca homiletyki.

Zaprezentowany wczoraj zbiór, zatytułowany «Bóg jest prawdziwą rzeczywistością», zawiera 82 homilie, wygłoszone przez Benedykta XVI podczas „prywatnych” celebracji – zarówno w czasie pontyfikatu – w kaplicach Pałacu Apostolskiego w Watykanie i w Castel Gandolfo – jak i po rezygnacji z Urzędu Piotrowego, w kaplicy Klasztoru Mater Ecclesiae w Ogrodach Watykańskich. Zbiór ten jest kontynuacją pierwszego, zawierającego homilie adwentowe, wielkopostne i wielkanocne, opublikowanego w maju br.

Nowa książka z niepublikowanymi wcześniej homiliami Benedykta XVI

Mały, wielki skarb

W słowie pozdrowienia ks. Federico Lombardi SI, przewodniczący Watykańskiej Fundacji Joseph Ratzinger – Benedykt XVI oraz jeden z inicjatorów publikacji, w szczególny sposób podziękował abpowi Gänsweinowi oraz dziewicom konsekrowanym ze stowarzyszenia Memores Domini, które starannie przechowywały nieznane dotąd homilie. Podkreślił także zbieżność daty publikacji książki ze zbliżająca się trzecią rocznicą śmierci Benedykta XVI. Zbiór homilii ks. Lombardi nazwał «małym i wielkim skarbem», tak tłumacząc to określenie: „Jest to mała część w porównaniu z całym dorobkiem Papieża, ale jednocześnie jest to część bardzo znacząca, gdyż są to zapisy ostatnich słów, w których możemy doświadczyć jego duchowego ojcostwa”. Były dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej zaznaczył także jak ważne dla papieża Benedykta było jego kapłaństwo i związane z nim głoszenie Słowa Bożego: „Często myślimy o Ratzingerze jako o teologu. Czytając te homilie dostrzegamy w nim kapłana-kaznodzieję, który pragnął głosić Słowo, nawet gdy we Mszy świętej uczestniczyło tylko pięć osób”.

Życie osobiste kluczem do zrozumienia jego teologii

Nawiązując do tytułu opublikowanego zbioru homilii abp Georg Gänswein, sekretarz Benedykta XVI od początku pontyfikatu, przez rezygnację z papiestwa aż do jego śmierci, a obecnie nuncjusz apostolski w krajach bałtyckich, przedstawił trzy elementy, które razem tworzą klucz do lektury teologii Ratzingera: prawda, miłość i rzeczywistość. „Rzeczywistość to nie tylko to, co widzimy i co robimy. Pierwszą rzeczywistością jest sam Bóg” – mówił abp Gänswein, nawiązując do często powtarzającej się myśli w nauczaniu Benedykta XVI, i dodawał: „Poprawnym kluczem do lektury jego teologii jest jego życie osobiste, w którym potrafił zjednoczyć uprawianą teologią z życiem tym, co pisał i głosił”. W tym kontekście, odpowiadając na pytanie moderującej spotkanie Silvii Guidi, dotyczące trudności w przyjęciu na swoje barki ciężaru papiestwa, były prefekt Domu Papieskiego zaznaczał: „Życie Papieża Benedykta było realizacją jego pracy jako teologa. Nie był teologiem, który chciał dokonywać wielkich dzieł. Pragnął jedynie dzielić się tym, co otrzymał od Pana Boga, by pomóc innym odnaleźć drogę do spotkania z Chrystusem”.

Benedykt XVI przykładem homilety

Nad nieprzeciętnym talentem kaznodziejskim papieża Benedykta pochylił się ks. Fabio Rosini, jeden z najbardziej znanych w Rzymie i we Włoszech kaznodziei, podkreślając, że w homiliach niemieckiego papieża odnajduje wszystko to, co przekazuje swoim alumnom podczas wykładów z homiletyki: „Papież Benedykt posiadał niezwykły dar wprowadzania w tajemnice wiary w sposób niesamowicie zaskakujący. Od wielu lat czytając jego homilie zastanawiam się, dokąd mnie one zaprowadzą”.  Wśród cech charakteryzujących papieskie kazania ks. Rosini wskazał na ich ponadczasowość i praktyczność, konieczne w głoszeniu Słowa Bożego: „W tym zbiorze nie znajduję nic przestarzałego. W dobie, w której czas leci tak szybko, mogłoby się wydawać, że nie znajdziemy nic aktualnego – tymczasem, zagłębiając się w homilie Benedykta XVI, dostrzegamy, że jesteśmy w centrum naszej duchowej walki”. Zachęcając do powolnego odkrywania piękna wiary głoszonego przez Benedykta XVI, pytał: „Kiedy zaczniemy na poważnie myśleć o tym mistrzu wiary jako o doktorze Kościoła?”.

Cenny dar dla Kościoła

Wśród uczestników spotkania obecny był także abp Flavio Pace, sekretarz Dykasterii ds. Popierania Jedności Chrześcijan, który w krótkiej rozmowie z mediami watykańskimi tak podsumował zaprezentowany zbiór: „Jest to cenny dar dla Kościoła i dla tych, którzy poszukują Boga, podążając za tą iskrą którą Bóg złożył w naszych sercach”, i dodał: „Dzięki opublikowanym dziś homiliom czytelnik będzie mógł kontemplować tajemnicę Boga tym samym głębokim i pełnym miłości do Pana Jezusa spojrzeniem, które charakteryzowało Papieża Benedykta”.