ՄԽԻԹԱՐ ԱԲԲԱՀԱՅՐ` Մխիթարեան միաբանութեան հիմնադիրը (33)

33.- ՄԽԻ­ԹԱՐ ԵՐ­ԿՈՒ ԱՇԱ­ԿԵՐՏ­ՆԵ­ՐՈՎ ԿՈՍ­ՏԱՆԴ­ՆՈՒ­ՊՈԼ­ՍԷՆ ԿԸ ՀԵ­ՌԱ­ՆԱՅ

[ Audio Embed Ունկնդրէ հաղորդաշարը]­

Մ­խի­թար շուրջ հինգ ամիս կը մնայ Կոս­տանդ­նու­պո­լիս։ Հոն, բնա­կու­թիւն հաս­տա­տած էր Ղա­լա­թիայի Ս. Գրի­գոր Լու­սա­ւո­րիչ եկե­ղեց­ւոյ խու­ցե­րէն մէ­կուն մէջ։ Այդ թա­ղա­մա­սին մէջ Յի­սու­սեան­նե­րը ու­նէին իրենց վա­նա­տու­նը. Մխի­թար անոնց մե­ծա­ւո­րին ներ­կա­յա­նա­լով եւ ցոյց տա­լով հայր Ան­տոն Բո­վոլ­լիէի Հալէպի մէջ տուած վկա­յա­կա­նը՝ կը մտեր­մա­նայ անոնց հետ եւ իրենց եկե­ղեց­ւոյ մէջ ամէ­նօ­րեայ պա­տա­րագ մա­տու­ցա­նե­լու եւ ապաշ­խա­րու­թեան խոր­հուր­դը մա­տա­կա­րա­րե­լու իրա­ւունք կը ստա­նայ։ Յի­սու­սեան­նե­րու առա­քե­լու­թեան ընդ­հա­նուր մե­ծա­ւոր՝ Հ. Յով­հան­նէս Վեր­ծոյի հետ ալ կը հան­դի­պի, որուն ծա­նօ­թա­ցած էր Հա­լէ­պի մէջ, եւ վեր­ջինս, 169­7ի Յու­լիս 15ին, Մխի­թա­րի բա­րի վար­քը հաս­տա­տող վկա­յա­կան մը եւս կու տայ։­

Երբ Մխի­թա­րի համ­բա­ւը կը տա­րա­ծուի քա­հա­նա­նե­րու եւ աշ­խար­հա­կան երե­ւե­լի ան­ձե­րու մօտ՝ զինք կը հրա­ւի­րեն Ս. Գրի­գոր Լու­սա­ւոր­իչ եկեղեցւոյ մէջ քա­րո­զե­լու։ Ժո­ղո­վուր­դը խուռներամ կը վա­զէր իր քա­րոզ­նե­րը լսե­լու, եւ շատ կը հիա­նային երի­տա­սարդ հո­գե­ւո­րա­կա­նի այն­քան իմաս­տա­լից խօս­քե­րը լսե­լով։ Զար­մանք կը պատ­ճա­ռէր նաեւ այն՝ որ Մխի­թար, հա­կա­ռակ տե­ղա­կան սո­վո­րու­թեան, գա­ւա­զա­նապ­տուղ չէր ըն­դու­ներ։ Շա­տեր իրենց տու­նը կը հրա­ւի­րէին զին­քը որ­պէս­զի հո­գե­ւոր խրատ­նե­րով մխի­թա­րէ զի­րենք եւ ամ­րապն­դէ իրենց հաւատքը։

Մ­խի­թար Կոս­տանդ­նու­պոլ­իս կե­ցու­թեան ըն­թաց­քին բազ­մա­թիւ ան­գամ­ներ կը փոր­ձէ Խա­չա­տուր Վար­դա­պե­տը հա­մո­զել միաս­նա­բար սկ­սե­լու համար միաբա­նու­թիւն մը կա­ռու­ցե­լու գոր­ծը։ Երբ Խա­չա­տուր Վար­դա­պե­տ վերջնականօրէն կը մերժէ դրամի պակասին համար, կ՚ո­րո­շէ հե­ռա­նալ եւ եր­թալ Կա­րի­նի մօտ Օլ­թի գա­ւա­ռը, իրեն ծա­նօթ առա­քի­նի եւ ուղ­ղա­միտ քա­հա­նայի մը քով, որ կը յա­րէր կա­թո­ղի­կէ­նե­րուն, որ­պէս­զի հոն կա­րե­նար աշա­կերտ­ներ հա­ւա­քել եւ սկիզբ տալ իր մտայ­ղա­ցած գոր­ծին։ Թէեւ Կոս­տանդ­նու­պոլ­սոյ մէջ մեծ ըն­դու­նե­լու­թիւն գտած էր, սա­կայն զինք այդ չէր գո­հաց­ներ, ինք կ՚ու­զէր բազ­մա­թիւ աշա­կերտ­ներ պատ­րաս­տել եւ քա­րո­զու­թեան ու­ղար­կել։

Մ­խի­թար ո՛չ ճամ­բոր­դու­թեան եւ ո՛չ ալ ապ­րուս­տի գու­մար ու­նէր։ Ար­դէն մի­նակ չէր, իր պա­տաս­խա­նա­տուու­թեան տակ եր­կու աշա­կերտ ու­նէր։ Գի­շեր­նե­րը քա­րո­զե­լու կ՚անց­նէ փու­ռե­րու մէջ, ուր հաց­թու­խե­րը իրենց աշ­խա­տան­քը աւար­տե­լէ ետք, արե­ւա­ծա­գին, իրա­րու գլուխ կը հա­ւա­քուէին։ Մխի­թար հո­գե­ւոր խրատ­ներ կու տար, կը յոր­դո­րէր աս­տուա­ծա­վախ կեան­քով ապ­րիլ եւ բա­րե­պաշտ քրիս­տո­նեաներ ըլ­լալ։ Հա­ճոյ­քով կ՚ունկն­դրէին իր խօս­քե­րուն եւ իւ­րա­քան­չիւ­րը իր հնա­րա­ւո­րու­թեան չա­փով ողոր­մու­թիւն կու տար։ Այս­պէս բա­ւա­րար գու­մար կը հա­ւա­քէ, ոչ միայն ճամ­բու ծախ­սը ապա­հո­վե­լու հա­մար, այ­լեւ կը յա­ջո­ղի գնել Աս­տուա­ծա­շունչ մը, Թով­մաս Գեմ­բա­ցիի Նմա­նու­թեան գիր­քը եւ ու­րիշ հո­գե­շահ գր­քեր ու սր­բա­պատ­կեր­ներ։

­Բո­լոր հար­կա­ւոր պատ­րաս­տու­թիւն­նե­րը տես­նե­լէ ետք, ինք­զինքն ու աշա­կերտ­նե­րը յանձ­նե­լով Փրկ­չին եւ երա­նու­հի Կոյ­սին, հրա­ժեշտ կու տայ բա­րե­կամ­նե­րուն եւ 169­7ի Սեպ­տեմ­բե­րին, երե­քով, նաւ կը բարձ­րա­նան Տրա­պի­զոն եր­թա­լու հա­մար։