«In unitate fidei - հաւատքի միութեան մէջ» վերտառութեամբ Քահանայապետի առաքելական նամակը Նիկիոյ Ժողովի 1700 ամեակի առիթով

Ռոպէր Աթթարեան - Վատիկան

Կիրակի` 23 նոյեմբեր 2025-ին լոյս տեսաւ Լեւոն ԺԴ. Քահանայապետին ստորագրութիւնը կրող Նիկիոյ Ժողովի 1700 ամեակին ու քրիստոնեաներու միութեան նուիրուած «In unitate fidei - Հաւատքի միութեան մէջ» վերտառութեամբ առաքելական նամակը։

«Հաւատքի միութեան մէջ, հռչակուած Եկեղեցւոյ ակունքներէն, քրիստոնեաները կոչուած են քալելու ներդաշնակութեան մէջ՝ պահպանելով և փոխանցելով ստացած պարգևը սիրով և ուրախութեամբ: Այս մէկը արտայայտուած է Հաւատոյ Հանգանակի խօսքերով. «Կը Հաւատանք Յիսուս Քրիստոսին, Աստուծոյ միածին Որդիին, որ իջաւ երկնքէն մեր փրկութեան համար», որ ձևակերպուած է Նիկիայի ժողովին մէջ, որ քրիստոնէութեան պատմութեան մէջ առաջին համամիութենական իրադարձութիւնն էր, 1700 տարիներ առաջ»։ Այս տողերով կը սկսի Քահանայապետի վերոնշեալ առաքելական նամակը, որուն սկիզբը Ան կը յայտնէ թէ Թուրքիա կատարելիք առաքելական ճամբորդութեան նախօրէին այս նամակով ինք կ՛ուզէ «քաջալերել համայն Եկեղեցին հաւատքի դաւանանքի նոր սլացքի մը» որուն ճշմարտութիւնը, պէտք է «դաւանուի, խորացուի նոր եւ ժամանակակից կերպով»։

«Ասոր համար, գրած է Սրբազան Պապը առաքելական նամակին մէջ, ես վաւերացուցի Միջազգային Աստուածաբանական յանձնախումբի «Յիսուս Քրիստոս, Աստուծոյ Որդի, Փրկիչ։ Նիկիոյ Համամիութենական Ժողովին 1700-րդ տարեդարձը» փաստաթուղթը»։

«Ես անոր յղում կ՛ընեմ, քանի որ օգտակար տեսանկիւններ կ՛ առաջարկէ Նիկիայի ժողովի կարևորութեան և արդիականութեան աւելի խոր ըմբռնման համար՝ ոչ միայն աստուածաբանական և եկեղեցական, այլեւ մշակութային և սոցիալական տեսանկիւնէն» գրած է միշտ Լեւոն ԺԴ. ներկայացնելով առաքելական նամակը, որուն մէջ ապա խորացած է ու բացատրած է Նիկիոյ Ժողովի գումարման դրդապատճառները, անցուդարձները, այդ ժամանակներուն Եկեղեցւոյ մէջ ապրուած լարուածութիւններն ու հարցերը յատկապէս հայող Արիոսական հերետիկոսութեան։

«Նախախնամական զուգադիպութիւն է, որ այս Սուրբ տարուայ ընթացքին, որ նուիրուած է Քրիստոսի հանդէպ մեր յոյսին, մենք կը նշենք նաեւ Նիկիայի Առաջին Տիեզերական Ժողովի 1700-ամեակը, որ 325 թուականին հռչակեց Յիսուս Քրիստոսի՝ Աստուծոյ Որդիի հաւատքի դաւանանքը» կը կարդանք ի միջի այլոց Լեւոն ԺԴ. ի առաքելական նամակին մէջ ուր Ան կը հաստատէ որ այդ դաւանանքը «քրիստոնէական հաւատքի սիրտն է» ու թէ մենք այսօր եւս «կիրակնօրեայ պատարագի ժամանակ, կը յայտարարենք Նիկիական-Կոստանդնուպոլսի Հաւատոյ Հանգանակը, հաւատքի խոստովանութիւն, որ կը միաւորէ բոլոր քրիստոնեաները»։

Ան ուստի երկար անդրադարձ կը կատարէ Նիկիոյ Ժողովէն առաջ տեղի ունեցած իրադարձութիւններու մասին, մինչեւ Ժողովին գումարումը ու այդ Ժողովէն ետքը իրականացուած համամիութենական քայլերուն, մինչ նամակի աւարտին Սրբազան Պապը կը նշէ թէ «Քրիստոնեաներու միջև միութեան վերականգնումը մեզ չ՛ աղքատացնէր, ընդհակառակը, կը հարստացնէ։ Ինչպէս Նիկիայի պարագային, այս մէկը հնարաւոր է միայն փոխադարձ ունկնդրութեան և ընդունման համբերատար, երկար և երբեմն դժուարին ճանապարհի միջոցաւ» կը հաստատէ հուսկ Նորին Սրբութիւնը նշելով նաեւ թէ «Ասիկա աստուածաբանական մարտահրաւէր է, և նոյնիսկ աւելի շատ՝ հոգևոր, որ կը պահանջէ բոլորէն զղջում և դարձ»։

«Այս պատճառով մեզի անհրաժեշտ է աղօթքի, գովաբանութեան և երկրպագութեան հոգևոր համամիութիւն, ինչպէս պատահեցաւ Նիկիայի և Կոստանդնուպոլսի Հաւատոյ Դաւանանքին մէջ» կը գրէ նամակի աւարտին Սրբազան Քահանայապետը հրաւիրելով դիմելու Սուրբ Հոգիին, որպէսզի մեզի առաջնորդէ այս գործին մէջ եւ այս ուղղութեամբ կ՜առաջարկէ աղօթք մը, որուն մէջ Սուրբ Հոգիէն կը հայցէ` որ մեզի օգնէ խորացնելու հաւատքը ու միշտ վերադառնալու էականին որպէսզի կարողանանք զայն հռչակել։

«Որպէսզի մեր վկայութիւնը աշխարհին մէջ անգործ չմնայ, եկուր, Սուրբ Հոգի, քու շնորհքի կրակով, վերակենդանացրու մեր հաւատքը, բորբոքէ մեզ յոյսով, բորբոքէ մեզ սիրով... Եկ Սուրբ Հոգի եւ մեզի պարգեւէ հաղորդութեան գեղեցկութիւնը համտեսելու...Եկ Հօր ու Որդւոյ սէր, մեզ համախմբելու Քրիստոսի միակ հօտին մէջ։ Ցոյց տուր մեր ճանապարհը որպէսզի քու իմաստութեամբդ մենք դառնանք այն ինչ որ ենք Քրիստոսի մէջ։ մէկ բան, որպէսզի աշխարհը հաւատայ։ Ամէն»